Ülkü Özcan: ‘Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Konusunda Duyarlı ve Prensip Sahibi Bir Şirkette Yöneticilik Yapmaktan Büyük Mutluluk Duyuyorum’
5.3.2024
2022 yılında yaklaşık 16 Milyar Euro satışı, 31 bin çalışanı, 26 AR-GE Merkezi ve 50'den fazla ülkede faaliyet gösteren 108 fabrikasıyla bir dünya lideri konumunda olmayı başaran Prysmian Kablo’nun Türkiye CEO’su Ülkü Özcan ile kadın yönetici olmanın avantajlarını ve dezavantajlarını konuştuk.
Öncelikle sizi ardında da yönetici olduğunuz firmayı tanıyabilir miyiz?
Marmara Üniversitesi İngilizce İşletme Bölümü’nden mezun olduktan sonra, 1998-2010 yılları arasında Lafarge Türkiye’de sırasıyla Kıdemli Stratejist, Strateji ve İş Geliştirme Müdürlüğü ve Pazarlama Müdürlüğü yaptım. 2010 yılında Sabancı Holding bünyesinde yer alan Çimsa Çimento’da Çimsa’nın CEO’luğunu dahil olmak üzere birçok pozisyonda görev aldım. 2020 yılında Çimsa’dan ayrılarak Türk ve yabancı şirketlere danışmanlık yaptım. 1 Haziran 2021’den bu yana Türk Prysmian Kablo’nun CEO’luğu görevini üstlenmekteyim.
1964 yılında Siemens Kablo olarak faaliyetlerine başlayan şirket, 1999 yılında fabrikalarını Pirelli’ye devretmiş, 2005 yılında ise uluslararası hisse devri ile Prysmian’a geçiş olmuştur. 2011 yılında Draka birleşmesi ile Prysmian Group oluşmuştur. 2018 yılında General Cable ile dünya çapında gerçekleşen birleşmenin ardından, Prysmian Group enerji ve telekomünikasyon kabloları endüstrisinde, 2022 yılında yaklaşık 16 Milyar Euro satışı, 31 bin çalışanı, 26 AR-GE Merkezi ve 50'den fazla ülkede faaliyet gösteren 108 fabrikasıyla bir dünya lideri konumundadır.
Prysmian Group çatısı altında faaliyetlerini sürdüren Türk Prysmian Kablo ve Sistemleri A.Ş., bünyesinde Prysmian ve Draka markaları ile aynı anda enerji, bakır telekom ve fiber optik kablo üretimi yapabilen 16 tesisten biri olarak öne çıkmaktadır. Ürün yelpazesinde 220 kV’a kadar tüm enerji kabloları, 3.600 çifte kadar bakır iletkenli haberleşme kabloları, fiber optik kablolar, demiryolu sinyalizasyon kabloları, asansör sistemleri, stüdyo broadcast kabloları ve özel kablolar gibi çeşitli ürünler bulunmaktadır.
Bugün, Bursa’daki Mudanya fabrikasında 22.000’in üzerinde farklı kablo üretme yeteneğine sahip olan şirket sürdürülebilirlik yaklaşımı ile yenilenebilir enerji ürünleri konusuna büyük önem vermektedir. Türk Prysmian Kablo bugüne kadar önemli projeler için 40 milyon metre solar kablo tedarik etmiştir. Birer parçası olduğu güneş enerjisi santralleri, ürettikleri elektrikle yaklaşık 9 milyon hanenin 1 aylık elektrik ihtiyacını karşılayabilmektedir.
Kadın yönetici olmanın avantajları ve dezavantajları hakkında ne söylemek istersiniz?
Kariyerim boyunca, genellikle erkek egemen sektörlerde çalıştım ve bu süreçte erkek meslektaşlarımın yanında yer aldım. Bu sektörde görev yapmaktan büyük bir gurur duyuyorum ve kadınların masa başında olduğu kadar sahada, teknik alanlarda ve fabrikalarda da yer alabileceğine yürekten inanıyorum. Kadınların getirdiği farklı bakış açıları, çeşitliliği ve zenginliği, bu inancımı her geçen gün güçlendiriyor. Bu konu, benim hayata bakışımı şekillendiren en önemli prensiplerden biridir. Bu inancımı destekleyen en iyi örnek ise kendi hayatım ve kariyerimdir.
Şimdiye kadar "kadın yönetici olmanın zorlukları" ile ilgili birçok soruyla karşılaştım. Ancak aslında hepimizin ortak hedefi, artık bu tür sorularla karşılaşmamak olmalıdır. Bu noktaya geldiğimizde, gerçek anlamda başarılı olacağımıza inanıyorum. Kadınlar olarak her alanda başarılı olabilecek güçlü bir potansiyele sahibiz.
Bu hedefe ulaşmak için bireysel ve kurumsal düzeyde herkesin elini taşın altına koyması büyük önem taşır. Prysmian Group olarak, toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda duyarlı ve prensip sahibi bir şirkette yöneticilik yapmaktan büyük mutluluk duyuyorum. Çünkü Prysmian Group'un temel vizyonlarından biri çeşitlilik, kapsayıcılık ve fırsat eşitliğini sağlamaktır.
Sektörümüzde kadın yönetici sayısının artması için hangi adımlar atılmalıdır?
Son yıllarda sağlık ve eğitim alanında önemli ilerlemeler kaydedilmesine rağmen, toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda hala aşmamız gereken bazı engeller var. Birleşmiş Milletler'in toplumsal cinsiyet eşitliğine odaklanan birimi UN Women'ın verilerine göre, küresel olarak erkeklerin %90'ından fazlası işgücüne katılırken, kadınların üçte ikisinden azı bu alanda yer alıyor. Dijitalleşmeyle birlikte özellikle dijital becerilere olan talep artıyor. Bu nedenle, kız çocuklarını STEM alanına yönlendiren projeleri desteklemek önem arz ediyor.
Amerikan Çalışma İstatistikleri Bürosu'na göre, ABD'deki mühendislik açığı 2026'da 1,2 milyona ulaşacak. Ancak BM verilerine göre, kadınlar mühendislik mezunlarının sadece %28'ini ve bilgisayar bilimi ve bilişim mezunlarının %40'ını oluşturuyor. Yapay zekâ gibi ileri teknolojik alanlarda ise beş profesyonelden sadece biri kadın. STEM eğitimleri bu kadar kritik önem taşırken, kadınların bu alanda eğitim alırken karşılaştığı zorluklar da bilinmektedir.
Bu nedenle, kadınları STEM alanında desteklemek ve teşvik etmek, yetenek açığını kapatmanın yanı sıra toplumsal cinsiyet eşitsizliğini azaltmak, istihdamı artırmak ve ekonomik refahı geliştirmek adına kritik bir öneme sahiptir. Şirketler olarak bu alanda sorumluluk almak ve öncü adımlar atmak gerekmektedir.
Türk Prysmian Kablo olarak, kablo sektöründe kadın çalışanlarımızla fark yaratmaktan gurur duyuyoruz ve sektörde daha fazla kadının aktif olarak yer almasını destekliyoruz.
Kadın bir yönetici olarak şirket çalışanlarınızdan aldığınız tepkiler ne yönde öğrenebilir miyiz?
Kadınlar olarak şirketimizdeki çalışanlardan aldığımız tepkiler olumlu yönde ilerlemekte. Özellikle son yıllarda toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadınların iş dünyasındaki rolü konusunda artan farkındalıkla birlikte, çalışanlarımız arasında cinsiyet ayrımcılığına karşı daha duyarlı bir tutum gözlemliyoruz.
Kadınların STEM alanında daha fazla yer alması ve bu alanda desteklenmeleri gerektiği konusundaki görüşlerimize genellikle olumlu bir yanıt alıyoruz. Çalışanlarımız, şirketin bu konudaki taahhüdünü ve kadınların kariyer gelişimine destek olma çabalarını takdir ediyorlar. Ayrıca, kadın yöneticilerin işyerinde farklı bir bakış açısı getirdiğini ve çeşitliliği artırdığını gözlemleyerek, bu durumdan memnuniyet duyduklarını belirtiyorlar.
Son olarak kadın yönetici olmak isteyenlere ne tür tavsiyelerde bulunmak istersiniz?
Gençlerin ve genç kadınların iş hayatına katılımının desteklenmesini çok önemsiyorum. Gençlerin ve genç girişimcilerin kendilerini geliştirecek her türlü eğitim, çalışma ve staj imkanını değerlendirmelerini öneririm. Çalışma hayatında sorumluluk almalarını, çabuk vazgeçmemelerini, yaptıkları işi seviyorlarsa karşılaşacakları zorluklarla mücadele etmeyi seçmelerini öneririm.
Kendilerini sürekli olarak geliştirmek için fırsatları değerlendirmelerini, ilgili eğitim programlarına katılarak, mentorluk veya koçluk hizmetlerinden faydalanmalarını öneririm. Çeşitli iş deneyimleri edinerek farklı sektörlerde veya departmanlarda çalışmaları da oldukça kıymetli. Böylelikle farklı pozisyonlarda sorumluluk alarak kendilerine geniş bir perspektif kazandıracak ve yönetici olma yolunda daha donanımlı hale gelecekler