İnsanı diğer canlılardan ayıran özelliği, etkili iletişim kurabilmesidir. Yani konuşması, konuşulanları anlaması, kendini ifade etmesi ve empati yapabilmesidir. Etkili iletişim, kişiyi çevresinde etkili bir güç haline getirebilir. Etkili iletişim bir sorun karşısında, sorunun telafisi olabilir. Bir amaç için diğerleriyle ortaklık oluşturabilir.
İletişimde tutarlılık demek; düşüncelerle sözlerin aynı olması ve net ifadelerin kullanılması demektir. Konuşmalardaki samimiyetsizliğin dinleyiciler tarafından anlaşılması kaçınılmazdır. Konuşurken, düşündüklerimize ve hissettiklerimize uygun olmayan bir konuşma tarzı yanlıştır. Çünkü ses tonu aynı zamanda düşünceleri de karşıya iletir, rengini belli eder. Ve dürüstlük konusunda karşı taraf sizden emin olmaz.
Diyelim ki, karşınızdaki insanı sevmiyorsunuz ama konuşurken onu sevdiğinizi söylüyorsunuz. Düşüncelerle konuşmaların uyumsuzluğu karşı taraftan hissedilir ve güvensizliği artırır. Bir iş arkadaşınız başarılıysa takdir edersiniz ve onu örnek aldığınızı söyleyebilirsiniz. Ama başarılı değilse, onu övmeye gerek yoktur. Bu yağcılık olur. Kısaca, konuşurken ifadeleriniz, ses tonunuz, düşüncelerinizle uyum içinde olmalıdır.
*‘’İletişime ve topluma en fazla zarar veren olgu yalandır. Yalan uzmanı Pamela Meyer yakın gelecekte insanların yalanı fark etme becerilerinin gelişeceğini dolayısıyla kişilerin zorunlu olarak dürüst olmayı tercih edeceklerini belirtiyor. Ayrıca bu konuda ince bir detay var; güvendiğiniz ve sevdiğiniz biri dürüst davranmadığında kendinizi sorgulamaktan çekinmeyin. Çünkü korku, endişe gibi duygular onun iradesini zayıf bırakabilir. Bununla birlikte onun yalanını fark ettiğinizi söylemeniz ilişkide ikincil bir sorun yaratır ve karşınızdaki size karşı utanma-çekinme-saygısını yitirebilir. Demek ki güven oluşturmak sadece dürüstlükle ilgili değildir, teknik davranmak ve örnek olmakla da ilgilidir.
Mesela çocuk babasına ödevini yapmadığı halde yaptığını söylemişse, anne aracı olarak ‘’ödevlerin seni çok yorduğunu biliyorum biraz oyun oynadıktan sonra ödevlerini bize göstermeye ne dersin? Hem babanla ben eksiklerini fark edebiliriz’’ gibi kabaca olmayan bir tavırla ve zaman vererek çözüm oluşturabilir. ‘’ Ödevini hemen kontrol edeceğim’’ söylemi çocuğun öz saygısına büyük hasar verir ve kendisine güvenilmeyen bir insan daha fazla hata yapmaya müsait hale gelir. Bu yüzden insanlarla iyi iletişim kurmanın en değerli unsurları; karşımızdakinin yalanında bizim payımızın olduğunu düşünerek kendimizi sorgulamak ve onlara suçlayıcı söylemlerde bulunmamaktır. Böylece onlara orta seviyede özgüven ve diğerleri tarafından güvenilir olma konusunda model olmuş oluruz.
Bir işveren ya da müdür için zihninde küçümsediği insanların duygusunun pek bir önemi olmayabilir. Fakat konuşmalarındaki samimiyetsizliğin dinleyiciler tarafından anlaşılması kaçınılmazdır. Sağlıklı bir iletişim isteniyorsa kişilere karşı ayırt etmeksizin saygı duyulmalı, empati kurulmalı ve karşıdaki insan asla aşağılanmamalıdır.
Mesela bir üniversite hocası öğrencisinin dersteki hatasını görüp hakaret etmeye-aşağılamaya başladığında aşağılanan kişide nefret duygusu-öfke-üzüntü oluşur. Sınıftaki neredeyse diğer tüm kişilerde aynı duygular oluşacak ve böyle olumsuz bir enerjinin geri dönüşü; öğrencilerin derse katılmak eylemi artık arzusuz ve zorunlu yapılan bir görev olacaktır.
Şahısların konuşmaları düşüncelerinin bir yansıması olsa da konuşmaların aynı şekilde düşünceleri etkilemesi bir gerçektir. Mesela sosyal medyada kriz-kaos gibi olumsuz beklentilerin ifade edilmesi okuyucuların ve bizatihi yazan kişilerin davranışlarında savunma reflekslerine yol açar ve huzur düşüşüne etki eder. Aslında realist düşünmekle olumsuz konuşmanın doğrusal bir bağlantısı yoktur. Çünkü sosyal olguların matematiksel gerçekliği ispat edilemez. Olumsuz öngörülerin dışa vurumu ise neticeyi iyileştirmez.’’
E Kablo Elektrik Proje Satış Yöneticisi – Hakan Hündür