Enerji geçişi, sadece çevresel değil aynı zamanda ekonomik ve teknolojik bir dönüşümü de beraberinde getiriyor. Türkiye, son on yılda enerji üretiminde ciddi bir dönüşüm sürecine girdi ve son yıllarda önemli bir ivme yakaladı. Yenilenebilir kaynaklara yönelme, dijitalleşme ve finansmana erişim gibi çok boyutlu bir gündemle şekillenen bu süreçte, uluslararası enerji teknolojileri şirketi GE Vernova kritik bir rol üstleniyor. GE Vernova Orta Doğu ve Afrika Karbonsuzlaştırma Lideri Yasin Kasırga ile Türkiye’nin enerji vizyonunu ve şirketin katkılarını konuştuk.
Türkiye’nin enerji dönüşümü oldukça dikkat çekici bir hızla ilerliyor. GE Vernova bu sürece nasıl dahil oldu?
Paris Anlaşması’na taraf olan Türkiye’nin enerji alanındaki vizyonu gerçekten etkileyici. Artan enerji talebini daha sürdürülebilir kaynaklarla karşılamaya çalışırken, bir yandan da 2053 net sıfır karbon emisyon hedefiyle yol alıyor. Bu vizyonu hayata geçirmek için yenilenebilir kaynaklara ciddi yatırımlar yapılırken, GE Vernova olarak bu dönüşümün hem teknoloji hem de finansman ayağında aktif rol üstleniyoruz ve bu süreçte stratejik işbirliği içindeyiz.
Bugün Türkiye’de üretilen elektriğin %25’inden fazlası bizim ürün ve çözümlerimizle sağlanıyor. Rüzgar, güneş ve hidroelektrik gibi yenilenebilir kaynaklardan doğalgaz türbinlerine, elektrifikasyon yazılımlarından finansal çözümlere kadar çok geniş bir yetkinlik portföyümüz var. Bu da bizi, Türkiye’nin ihtiyaçlarına bütüncül bir cevap verebilecek nadir oyunculardan biri haline getiriyor.
Sunduğumuz çözümler; 50’den fazla rüzgar enerjisi santralinde üretilen toplam 2,3 gigavatlık enerji ile 10 gigavatın üzerindeki hidroelektrik enerji üretimi dahil olmak üzere şirketin diğer yenilenebilir enerji kurulumlarıyla birlikte düşünüldüğünde, Türkiye’nin artan yenilenebilir enerji kullanımına önemli katkılarda bulunuyor.
Güneş enerjisinde Türkiye’nin iddialı hedefleri var. Siz bu alanda hangi projelerde yer alıyorsunuz?
Güneş enerjisi, Türkiye’nin enerji geleceğinde kilit rol oynuyor. 2035 yılına kadar bu alandaki kurulu gücünü dört katına çıkarmayı ve bu enerjiyi depolamak için kurulu batarya kapasitesini de aynı süre zarfında 7.500 megavata çıkarmayı hedefliyor. Biz de ürettiğimiz çözümler ve kurduğumuz ortaklıklarla Türkiye’ye öncülük ediyoruz.
1.000 megavat kapasitesiyle ülkenin en büyük güneş santrali olan Karapınar GES’in 2020 yılından bu yana donanım tedarikçisiyiz. Projenin son fazı 2023’te devreye alındı. Ayrıca, Ecogreen Enerji’nin 130 megavat kurulu güce sahip Niğde Bor GES’ine sunduğumuz FLEXINVERTER çözümümüzle, enerji dönüşümünü daha entegre ve verimli hale getiriyoruz. Ek olarak, Limak Enerji ve İnojen Enerji ile Hatay’da 140 megavat kapasiteli bir santral projesi gerçekleştirdik. Bu proje, 2023 depremlerinin ardından bölgenin enerji ihtiyacına çözüm sunmak açısından da oldukça önemliydi. Bunların yanı sıra, Tosyalı Holding ile imzaladığımız 1,2 gigavatlık öz tüketim güneş enerjisi projesi, sadece Türkiye’nin değil dünyanın da en büyüklerinden biri olma özelliği taşıyor. İlk 120 megavatlık faz bu yıl devreye alınacak, tamamı ise 2027’de faaliyete geçecek. Son olarak, Türkiye’deki fotovoltaik (PV) tesisler için gelişmiş 2 kV çözümlerinin ticarileştirilmesi konusunda işbirliği yapmak üzere Kalyon Enerji ve İnojen Enerji ile geçtiğimiz günlerde Münih’te gerçekleşen IntersolarEurope 2025 Fuarı’nda mutabakat zaptı imzaladık. Yeni nesil 2 kV FLEXINVERTER teknolojimiz kablo boyutlarını, enerji kayıplarını ve ısı üretimini önemli ölçüde azaltmanın yanı sıra kablo ve kurulum gibi sistem dengesi maliyetlerinde önemli tasarruflar sağlıyor.
Hepsi birlikte ele alındığında Türkiye’de 2.800 megavata kadar güneş enerjisi kapasitesi ile genişletilmiş ekipman olanakları ve hizmet paketlerinin yanı sıra bu kapsamda 600 milyon dolarlık finansman sağlanmasına yardımcı olduk. İşbirliği, finans ve teknolojiyi bir araya getiren son derece başarılı bir yaklaşımımız var. Aynı ivme ve desteği depolama pazarında da devam ettirmek için müşteri ve paydaşlarla birlikte çalışmaya devam ediyoruz. Güneş enerjisi depolama sistemlerindeki 15 yılı aşkın uzmanlığımızla bugüne kadar 16 ülkede toplamda 3 gigavatten fazla operasyonel enerji depolama sistemi sunduk.
Finansman, bu dönüşümün önündeki en büyük engellerden biri olarak görülüyor. Türkiye’de enerji finansmanında zorluklar yaşandığı biliniyor. GE Vernova bu konuda nasıl bir çözüm sunuyor?
Doğru bir tespit. Enerji yatırımları büyük ölçekli, uzun vadeli ve yüksek sermaye gerektiren projeler olarak karşımıza çıkıyor. Türkiye’de özellikle yüksek faiz oranları ve sınırlı yerel kredi olanakları nedeniyle uluslararası finansman kritik hale geliyor ve enerji üreticileri de sıklıkla yurtdışına yönelmek zorunda kalıyor. İşte burada GE Vernova’nın Finansal Hizmetler Birimi devreye giriyor. Geniş bir çözüm yelpazesine sahip ekibimiz; dünyanın dört bir yanındaki ticari bankalar, ihracat kredisi kuruluşları ve kalkınma finansmanı kuruluşları ile uzun yıllara dayanan güçlü ilişkileri sayesinde her proje için özel olarak tasarlanmış rekabetçi finansman seçenekleri sunuyor.
Bugüne kadar Türkiye’deki projelere toplamda 1,6 milyar doları aşkın finansman sağladık. Bu tutarın 600 milyon dolarından fazlası doğrudan güneş enerjisi projelerine ayrıldı. Sadece Karapınar GES için, Birleşik Krallık’ın ihracat kredisi kuruluşu UKEF garantisiyle JP Morgan’dan yaklaşık 300 milyon dolar, Kalyon Enerji’nin diğer projeleri için ise UKEF ve KUKE garantisiyle Standard Chartered’dan 270 milyon dolar kredi sağladık. Bu kaynaklar olmasaydı birçok yenilenebilir enerji projesi gerçekleşemezdi. Finansman alanındaki uzmanlığımızı, doğalgaz gibi geçiş teknolojilerine de uygulayarak sistem istikrarına da katkı sağlıyoruz.
Türkiye gelecekte enerji üretimini nasıl şekillendirecek ve GE Vernova bu vizyonda nasıl bir yer tutacak?
Türkiye, hem yenilenebilir kapasitesini artırmak hem de mevcut sistemleri modernize etmek için büyük bir gayret içinde. Biz de bu sürece sadece teknoloji sağlayıcısı olarak değil; yatırım ortağı, yazılım destekçisi ve finansman çözüm ortağı olarak katılıyoruz.
Örneğin, geçtiğimiz yaz ENKA’ya teslim ettiğimiz ilk 9HA.02 H sınıfı gaz türbiniyle Türkiye’deki doğalgaz kapasitemizi 13,5 gigavata çıkardık. Bu tür hibrit çözümler, enerji arz güvenliği için kritik. Ayrıca, 1966’tan beri faaliyette olan Gebze’deki güç transformatörleri fabrikamız, sadece Türkiye’nin değil, dünyanın en büyük üretim kapasitesine sahip tesislerinden biri konumunda. Burada ürettiğimiz ileri teknoloji ürünlerle şebeke verimliliğine ve karbon salımının azaltılmasına katkı sağlıyoruz.
Türkiye, sahip olduğu doğal kaynak çeşitliliği, mühendislik kabiliyeti ve vizyoner enerji politikalarıyla bu dönüşümün lider ülkelerinden biri olmaya aday. Biz de GE Vernova olarak, ülkenin enerji geleceğine güç vermek ve sürdürülebilir kalkınmasına katkıda bulunmak için buradayız. Güneşten rüzgara, yazılımdan finansmana kadar tüm uzmanlığımızla Türkiye’nin yanında olmayı sürdüreceğiz. Türkiye’nin elektriklendirilmesi ve karbonsuzlaştırılması gibi büyük bir sorumluluğun bir parçası olmak bizim için hem büyük bir gurur hem de motivasyon kaynağı.