Cüneyt Tınaz: 'Tuncmatik, Kendi Üretimi Olan AC ve DC İstasyonları İle Bireysel ve Kurumsal Müşterilerin Şarj İstasyonu İhtiyaçlarına Çözüm Sunarken, Tuncmatik Charge Markası İle Halka Açık Şarj Ağını da Genişletiyor'
4.2.2024
Tuncmatik CHARGE’ın Genel Müdürü Cüneyt TINAZ ile üretimlerini ve elektrikli araç şarj pazarını konuştuk.
Bize kısaca firmanızdan bahseder misiniz?
Tuncmatik 1969 yılında Türkiye’de elektrik ve elektronik konusunda yerli üretim yapma amacı ile İstanbul’da kuruldu. 1970’li yıllarda Tuncmatik adının yurt çapında yayılmasını sağlayan ve Türkiye’de bir ilk olan TV voltaj regülatörü üretimine başladı. Daha sonrasında 1980’lerde ülkemizde artan enerji sıkıntısına bir çözüm bulmak amacı ile alternatör ve jeneratör üretimine, 1990’larda Türk piyasasına yeni giren kişisel bilgisayarlar ile kesintisiz güç kaynakları konusunda çözümler getirerek geçmişten günümüze Türkiye’nin gelişen ihtiyaçları konusunda her geçen gün yeni çözümler getirerek Türkiye’nin enerji çözümleri markası olarak hizmet vermekteyiz. Sunduğu tüm hizmetlerde yüksek müşteri memnuniyetini kendisine ilke edinmiş olan firmamız, Türkiye’de 58, yurt dışında 12 servis ve hizmet noktasıyla, Amerika’dan Tayvan’a kadar uzanan 30 ülkeye ihracat gerçekleştiren ve müşterilerine dünya çapında hizmet sunabilen kurumsal bir organizasyondur. 2023 Yılında Elektrikli Otomobil Şarj İstasyonu lisansını alan Tuncmatik kendi üretimi olan AC ve DC istasyonları ile hem bireysel müşterilerin şarj istasyonu ihtiyaçlarına çözüm sunmakta, hem de halka açık ağda güçlü yazılım ve donanımları ile önemli bir oyuncu olmak için faaliyetlerini sürdürmektedir. Tuncmatik, Türkiye genelindeki 58 servisiyle 81 ilde kesintisiz servis hizmeti sunmaktadır.
Elektrikli araç nedir? Çalışma prensibi ve teknolojisi hakkında kısa bir bilgi alabilir miyiz? Ve bu araçların çevresel, bireysel, ülke ekonomisi ve sürdürülebilirlikle ilgili avantajları nelerdir?
Elektrikli araçlar, elektrikli motordan güç sağlayan taşıtlardır. Şarj edilebilir pillerde depolanan elektrik enerjisini, elektrikli motorlarına ileterek depolanan enerjiyi hareket enerjisine çevirerek kullanıcıların ulaşım taleplerini yerine getirmektedir. Elektrikli araçların, fosil yakıtlı otomobillerle karşılaştırıldığında çok daha doğa dostu oldukları görülmektedir. Sıfır karbon salınımının hava kirliliğine yol açmamasının yanı sıra aynı zamanda büyük şehirlerdeki yoğun trafikteki ses kirliliğini de önlemektedir. Ayrıca yine bu araçların vergisel olarak desteklenmesi sebebiyle satın alma maliyetleri diğer araçlara göre daha düşüktü veya aynı maliyetlere daha konforlu ve teknolojik donanımlar satın alınabilmektedir.
En önemlisi düşük yakıt maliyeti nedeniyle dizel ve benzinli araçlara oranla %75’e yakın tasarruf sağlamaktadır. Ülkemizi göz önüne alırsak, fosil yakıtların ithali nedeniyle oluşan Cari Açık problemini, ülke içinde üretilen elektrik enerjisini bu araçlara aktarmak suretiyle azaltabilir ve/veya makul seviyelere çekebiliriz.
Dünyada ve Türkiye’de elektrikli araç sayısı ve altyapısıyla ilgili genel bir bilgi verebilir misiniz? Şarj ünitesi boyutu da var tabi.
Türkiye 2023 yılında toplamda 71.179 elektrikli araç sayısına ulaştı ve elektrikli araçların 2023 içindeki satışları göz önüne aldığımızda satış payı %7,5’a ulaştı.
(Bir önceki yıla göre de %833,4’lük bir artış gösterdi.) Buna rağmen Türkiye’deki toplam araç sayısı içindeki payı halen %1 ‘in altında yer almakta
Şarj istasyonu soket sayısı ise 2022 yılında 6.500 adet iken, 2023 yılını 12.000’nin üzerinde kapattı. Tüm dünyada ise 2030 yılına kadar 169 milyon civarında elektrikli araç olacağı öngörülüyor, buna karşılık olması gereken istasyon sayısı ise tahminen 10 milyon civarı olacak.
Bireylerin ve inşaat yatırımcılarının, müteahhidin elektrikli şarj istasyonu kurma ve çalıştırma maliyeti nedir? Kurulum sürecinde, sistem seçiminde neye dikkat etmeliler?
Bireyler için kendi otoparklarında kurulacak bireysel cihazların maliyetlerinden daha önemli bir konu elektrik altyapısıdır. AC cihazlarda ortalama 22 Kw değerinde bir güce ihtiyaç duyulmakta ve bu gücün sağlanması durumunda kişiye özel cihazlar tahsisi sağlanan alana kurulabilmektedir. Bu cihazların kullanımı ve uzun ömürlü olması için satın alma tercihi yapılırken cihaz tedariği sağlayan firma ve cihazlar titizlikle incelenmelidir. Kaç senedir bu cihazlar satılıyor, Türkiye’deki servis hizmetleri, garanti süresi, kurulum için verilen termin süresi gibi etkenler dikkate alınarak seçim yapılmalıdır. Araçları için Kw başına aldıkları elektriği ev tarifesinden kullandıkları için neredeyse fosil yakıtlara oranla 5 – 6’da bir oranında bir yakıt tasarrufu oluşturmaktadır.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yayınlamış olduğu otopark yönetmeliğine göre müteahhit ve/veya inşaat firmaları tüm sıfır projelerde bu istasyonları kurmak zorunda. Ancak bunların kurulum maliyetleri yapının durumu, konut sayısı ve otopark araç sayısına göre değişmektedir.
Ülkemizdeki binalar, AVM’ler, konutlar, ofisler elektrikli araçlar için uygun mu?
Elektrikli araç şarj istasyonları tüm yapılar için uyumlu olmakla birlikte burada bakılması gereken en önemli şey, yapının elektrik gücüdür. Ancak keşif yaptığımız bu noktalarda yeterli güç yoksa bile ilgili dağıtım şirketlerinden güç talebinde bulunabilmekteyiz. Önemli olan kurulacak yerde, kullanıcıların ihtiyaçlarını iyi analiz etmek ve doğru güçte cihazı konumlandırmaktır.
Yollar, ulaşım aksları ve şehirlerimiz elektrikli araçlar için uygun mu? Yollar revize edilmeli mi, yol inşaat ve tasarımlarında bir değişiklik yapılmasına ihtiyaç var mı?
Mevcuttaki tesisler, günümüz teknolojik ihtiyaçları göz önünde bulundurularak yapılmadığından genel olarak bu tesislerde elektrik otomobil şarj istasyonu kurulumu ve işletmesi için yeterli güç bulunmamaktadır. Bu konuların gündeme gelmesinden ötürü hem şarj istasyonu operatörleri, hem de yer sağlayıcılar tarafından bu geliştirmeler yapılmaktadır. Ancak sistemsel altyapı yetersizliklerinin sonradan sağlanması maliyetleri arttırıcı bir rol oynamaktadır.
Elektrikli araç dönüşüm sürecinde inşaat sektörü adapte olabilmek için ilk ne yapmalı?
Bu konuda yapılması gereken en önemli şey, araç satış grafiği doğrultusunda mutlaka yeterli elektrik altyapısının kurulması ve otoparklarda ortak kullanım alanlarının belirlenmesi ve çoğaltılmasıdır. Şarj istasyonu operatörü olan, cihazları ve yazılımı güvenilir olan bir iş ortağı ile kol kola girerek, süreç bazlı danışmanlık ve hizmet desteği almak hem inşaat firmalarının işlerini kolaylaştıracak, hem de tüketicilerin bu firmaların yaptığı konut ve iş yerlerini tercih etmesini sağlayacaktır.